Partnergeweld tussen jongeren
Uit onderzoek blijkt dat er regelmatig sprake is van geweld in relaties bij jongeren, vooral psychologisch of moreel geweld, maar ook fysiek geweld en dominerend gedrag. Dit misbruik kan een heel negatieve invloed hebben op het psychologisch evenwicht en de gezondheid van de jonge slachtoffers. Daarom is het noodzakelijk dit fenomeen te erkennen en de nodige preventiemaatregelen te ontwikkelen.
Seksueel geweld binnen een relatie is altijd een gevoelig onderwerp. Het slachtoffer zal het vaak moeilijk hebben om in te zien dat er sprake is van geweld of zal alleen de fysieke vormen als dusdanig erkennen. Het slachtoffer zal zich vaak zelfs verantwoordelijk voelen voor wat er hem/haar overkomt. Omdat jongeren nog zo onervaren zijn, zullen zij op dat vlak ook nog kwetsbaarder zijn voor misbruik – als dader of als slachtoffer.
Wat zijn de vormen van seksueel geweld bij jongeren?
- De partner vernederen, kwellen of met hem/haar spotten zodat hij of zij instemt met bepaalde seksuele handelingen. Enkele typische uitspraken: "Als je van mij zou houden, zou je het wel doen" of "Als je dat niet doet, dan weet ik niet wie jou nog zou willen".
- Chanteren door ermee te dreigen de relatie stop te zetten, de reputatie van de partner te besmeuren, hem/haar “om te kopen” met een cadeautje...
- De partner dwingen tot ongewenste intimiteiten of seksuele handelingen.
- De seksualiteit van de partner controleren door geen voorbehoedsmiddel te willen gebruiken.
- Opzettelijk verwonden, zowel op fysiek vlak als psychologisch vlak (de partner vernederen enz.).
Uit schrik de ander te verliezen, zal het slachtoffer vaak het seksueel misbruik accepteren. Zeker wanneer de partners niet dezelfde leeftijd hebben: de jongste zal het misbruik eerder ondergaan uit schrik de ander teleur te stellen door zijn/haar gebrek aan ervaring. Sommigen willen ook dat de omgeving hen als een koppel blijft zien.
De gevolgen van geweld in jongerenrelaties
Misbruik bij jongerenkoppels is subtiel, maar heeft nefaste gevolgen. Eerst en vooral op psychologisch en sociaal vlak: het jonge slachtoffer kan bang worden van de andere, zich schuldig beginnen te voelen en al zijn/haar zelfvertrouwen kwijt raken. Op termijn kan hij of zij depressief worden, afhaken op school en soms zelfs zelfmoordneigingen ontwikkelen.
Op fysiek vlak kan seksueel geweld aanzetten tot angst, slapeloosheid, verslavingen (alcohol, drugs), anorexia enz. Het kan er ook vaak voor zorgen dat de jongeren steeds minder zin in seks krijgen en zelfs seksuele stoornissen ontwikkelen.
Hoe kunnen we de jonge slachtoffers helpen?
Het vraagt heel veel moed van een jong slachtoffer om over het seksueel misbruik te praten. De jongere moet ook een groot vertrouwen hebben in een bepaalde volwassene. We moeten hem/haar dus niet dwingen om met één bepaalde persoon te praten, niets forceren en zeker zijn/haar verhaal niet in twijfel trekken. Het gaat er vooral om dat de jongere ten vollen beseft dat hij/zij slachtoffer is van seksueel geweld. Dit is op zich al niet evident; veel jongeren hebben de neiging om het geweld te minimaliseren en zichzelf als verantwoordelijk te beschouwen.
Hoe meer een jongere toegeeft aan de eisen van zijn/haar partner, hoe moeilijker het zal worden om verdere vormen van geweld te weigeren. Het is dus absoluut noodzakelijk te weten hoe vaak het misbruik plaatsvindt en of het slachtoffer al heeft laten weten aan de partner hoe hij/zij zich hierbij voelt.
Vervolgens moeten we aan de jongere uitleggen hoe hij/zij geholpen kan worden en hem/haar professionele hulp aanbieden van een psycholoog of een centrum voor familieplanning bijvoorbeeld. De mogelijkheid het misbruik aan te geven bij de politie, kan (of moet, naargelang het geval) ook aangekaart worden.
Wat preventie betreft, bevelen specialisten aan dat jongeren gesensibiliseerd moeten worden om te leren respect te hebben voor de ander. Ze zouden ook kritischer moeten leren zijn voor de boodschappen die zij te horen krijgen via bepaalde mediakanalen (videoclips, porno enz.).
Seksueel geweld binnen een relatie is altijd een gevoelig onderwerp. Het slachtoffer zal het vaak moeilijk hebben om in te zien dat er sprake is van geweld of zal alleen de fysieke vormen als dusdanig erkennen. Het slachtoffer zal zich vaak zelfs verantwoordelijk voelen voor wat er hem/haar overkomt. Omdat jongeren nog zo onervaren zijn, zullen zij op dat vlak ook nog kwetsbaarder zijn voor misbruik – als dader of als slachtoffer.
Wat zijn de vormen van seksueel geweld bij jongeren?
- De partner vernederen, kwellen of met hem/haar spotten zodat hij of zij instemt met bepaalde seksuele handelingen. Enkele typische uitspraken: "Als je van mij zou houden, zou je het wel doen" of "Als je dat niet doet, dan weet ik niet wie jou nog zou willen".
- Chanteren door ermee te dreigen de relatie stop te zetten, de reputatie van de partner te besmeuren, hem/haar “om te kopen” met een cadeautje...
- De partner dwingen tot ongewenste intimiteiten of seksuele handelingen.
- De seksualiteit van de partner controleren door geen voorbehoedsmiddel te willen gebruiken.
- Opzettelijk verwonden, zowel op fysiek vlak als psychologisch vlak (de partner vernederen enz.).
Uit schrik de ander te verliezen, zal het slachtoffer vaak het seksueel misbruik accepteren. Zeker wanneer de partners niet dezelfde leeftijd hebben: de jongste zal het misbruik eerder ondergaan uit schrik de ander teleur te stellen door zijn/haar gebrek aan ervaring. Sommigen willen ook dat de omgeving hen als een koppel blijft zien.
De gevolgen van geweld in jongerenrelaties
Misbruik bij jongerenkoppels is subtiel, maar heeft nefaste gevolgen. Eerst en vooral op psychologisch en sociaal vlak: het jonge slachtoffer kan bang worden van de andere, zich schuldig beginnen te voelen en al zijn/haar zelfvertrouwen kwijt raken. Op termijn kan hij of zij depressief worden, afhaken op school en soms zelfs zelfmoordneigingen ontwikkelen.
Op fysiek vlak kan seksueel geweld aanzetten tot angst, slapeloosheid, verslavingen (alcohol, drugs), anorexia enz. Het kan er ook vaak voor zorgen dat de jongeren steeds minder zin in seks krijgen en zelfs seksuele stoornissen ontwikkelen.
Hoe kunnen we de jonge slachtoffers helpen?
Het vraagt heel veel moed van een jong slachtoffer om over het seksueel misbruik te praten. De jongere moet ook een groot vertrouwen hebben in een bepaalde volwassene. We moeten hem/haar dus niet dwingen om met één bepaalde persoon te praten, niets forceren en zeker zijn/haar verhaal niet in twijfel trekken. Het gaat er vooral om dat de jongere ten vollen beseft dat hij/zij slachtoffer is van seksueel geweld. Dit is op zich al niet evident; veel jongeren hebben de neiging om het geweld te minimaliseren en zichzelf als verantwoordelijk te beschouwen.
Hoe meer een jongere toegeeft aan de eisen van zijn/haar partner, hoe moeilijker het zal worden om verdere vormen van geweld te weigeren. Het is dus absoluut noodzakelijk te weten hoe vaak het misbruik plaatsvindt en of het slachtoffer al heeft laten weten aan de partner hoe hij/zij zich hierbij voelt.
Vervolgens moeten we aan de jongere uitleggen hoe hij/zij geholpen kan worden en hem/haar professionele hulp aanbieden van een psycholoog of een centrum voor familieplanning bijvoorbeeld. De mogelijkheid het misbruik aan te geven bij de politie, kan (of moet, naargelang het geval) ook aangekaart worden.
Wat preventie betreft, bevelen specialisten aan dat jongeren gesensibiliseerd moeten worden om te leren respect te hebben voor de ander. Ze zouden ook kritischer moeten leren zijn voor de boodschappen die zij te horen krijgen via bepaalde mediakanalen (videoclips, porno enz.).
